Birbiriyle evlenecek olan kadın ve erkeğin, taraflardan birinin ikamet adresinin bulunduğu belediyeye birlikte başvurarak veya evlilik işlemlerinin yapılması üzere özel hüküm içeren vekaletname ile yetkilendirdiği vekil tarafından evlilik başvurular
"Gücü olmayan adalet acizdir, adaleti olmayan güç ise zalim.”
Türk Medeni Kanunu’nun 185. Maddesine göre; ‘’ Evlenmeyle eşler arasında evlilik birliği kurulmuş olur.’’ Bu yazımızda işbu maddeden yola çıkarak yabancı vatandaşların Türk vatandaşları ile yahut yabancı vatandaşların kendileriyle aynı ülkeden olan veya başka ülkelerden yabancılarla Türkiye’de evlenmelerinin mümkün olup olmadığı ve bu evliliklerin usulü ile ilgili açıklamalar yapmaya çalışacağız.
Türkiye’de bulunan yabancılar, Türk vatandaşlarıyla evlenebileceği gibi aynı veya farkı uyruktan olan yabancılar da Türk makamları önünde evlenebilirler. Türkiye’nin taraf olduğu iki taraflı konsolosluk sözleşmelerindeki istisnalar saklı olmak üzere, Türkiye’de “bir Türk vatandaşı ile bir yabancı ya da iki farklı devlet vatandaşı olan iki yabancı –yetkili Türk evlendirme memuru (belediye evlendirme memurlukları ile nüfus müdürleri) önünde evlenebilir” şeklindeki Evlendirme Yönetmeliği’nin 12. maddesinin 1. fıkrasının 1. cümlesi de bu sonucu desteklemektedir. Bu durumda karşımıza üç olasılık çıkmaktadır:
Bir yabancının Türk vatandaşı ile evlenmesi,
Aynı ülkeden iki yabancının Türkiye’de evlenmesi
Farklı ülkelerden iki yabancının Türkiye’de evlenmesi.
Türk yasalarınca geçerli bir evlilik için sağlanması gereken bazı koşullar aşağıdakilerden oluşmaktadır:
Biri Türk vatandaşı diğeri yabancı uyruklu bir çift Türkiye sınırları içinde evlenmeye karar verdiği taktirde, evliliğin şekline Türk hukuku uygulanacaktır. İnançlar uyarınca yapılan dini düğünlerin ise devlet tarafından tanınmadığını, yasal olanın sivil bir düğün olması gerektiği unutulmamalıdır. İster yabancı ister Türk olsun Türkiye’deki tüm evlilikler, Türk makamları tarafından yürütülmekte ve Türk Medeni Kanunu ve ilgili yönetmeliklere göre gerçekleştirilmektedir. 5718 s. Milletlerarası Özel Hukuk Ve Usul Hukuku Hakkında Kanunun “Evlilik Ve Genel Hükümleri” başlıklı 13. maddesi incelenecek olursa, Türkiye’de evlenebilmek için tarafların öncelikle evlenme ehliyetine sahip olmaları gerekmektedir. Aynı gereklilik Türk Medeni Kanunu’nda da düzenlenmiştir. Tarafların evlenme ehliyetine sahip olup olmadığı kendi milli hukuklarına göre belirlenir. Bu durum genelde tarafların kendi ülke temsilciliklerinden (elçilik veya konsolosluk) aldıkları evlenme ehliyet belgesi ve doğum belgesi ile ispatlanır. Ülke temsilciliğinden Medeni Durum Belgesi alınarak kişinin bekar olduğu belgelenmelidir. Evlenme ehliyetinin bulunduğunu gösterir evlenme ehliyet belgesinde muhakkak “evlenmeye engel bir hali yoktur” ibaresinin yer alması gerekir.
Yabancı makamlardan alınmış belgelerin Türkiye’de geçerli olabilmesi için bazı koşullar var. Bunlar; belgenin Türkiye’de resmi evrak olarak kabul edilmesi için gereken apostil işlemi ile noter onaylı Türkçe tercümesinin teminidir. Alınan belge, apostil edilmiş ise, belgenin noter onaylı Türkçe çevirisinin yapılmış olması yeterlidir. Ayrıca belge, Türkiye’nin dış temsilciliğinin bulunduğu bir ülkeden alınıyorsa, bu belge ile çevirisi Türkiye’nin dış temsilciliği tarafından onaylanmışsa belgeler başka bir işleme tabi tutulmadan kabul ediliyor.
Birbiriyle evlenecek olan kadın ve erkeğin, taraflardan birinin ikamet adresinin bulunduğu belediyeye birlikte başvurarak veya evlilik işlemlerinin yapılması üzere özel hüküm içeren vekaletname ile yetkilendirdiği vekil tarafından evlilik başvuruları yapılabilmektedir.
Evlilik İçin Gerekli Belgeler Nelerdir?
Evlilik Başvuru Dilekçesi
Evlenmeye karar veren ve evlilik işlemlerini başlatmak isteyen yabancı çiftlerin, öncelikle yaşadıkları yerin belediyesine başvurarak “Evlenme Beyannamesi” olarak adlandırılan başvuru dilekçesini şahsen sunmaları gerekmektedir.
Pasaport ve Nüfus Cüzdanı
Pasaport ve nüfus cüzdanının ilgili makamlar tarafından Türkçeye çevrilmesi gerekmektedir. Yabancılar vatandaşlığına sahip oldukları ülkelerinin Türk Büyükelçiliği’nde veya Türkiye’deki sertifikalı bir noterde bu işlemi gerçekleştirebilir.
Sağlık Raporu
“Sağlık Ocağı” veya “Devlet Hastanesi” olarak adlandırılan bir devlet sağlık kurumundan sağlık raporu alınması gerekmektedir. Özel hastaneler veya klinikler tarafından verilecek hiçbir rapor kabul edilmeyecektir.
Vesikalık Fotoğraf
Gelin ve damada ait altışar adet vesikalık fotoğraf gerekmektedir.
Bekârlık Belgesi
Bir kişinin bekâr, boşanmış veya dul olup olmadığını belirten “Bekârlık Belgesi” yabancı kişinin kendi ülkesinin ilgili mercilerinden alınmalıdır. Bu belge yabancının ülkesinde verilecekse, oradaki Türk Konsolosluğu veya Büyükelçiliği tarafından tasdiklenmeli veya apostillenmelidir. Ayrıca Türkçeye tercüme edilmeli ve noter tasdikli olmalıdır, aksi takdirde Türkiye’deki evlilik işlemlerinde geçerli olmayacaktır. İstanbul’da bulunan yabancıların Bekârlık Belgesi, İstanbul Valiliği tarafından yetkilendirilmiş ülkesi Konsolosluğu tarafından da düzenlenebilmektedir. Eğer belge yabancı ülkenin Ankara Büyükelçiliği tarafından verilmişse, Ankara’da bulunan Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tarafından tasdiklenmesi gerekmektedir.
Konaklama Belgesi
Evlenecek olan her iki eş de yabancıysa, Türkiye’de konakladıkları konaklama tesisi (otel, pansiyon vb.) tarafından bir mektup yazılması gerekmektedir. Bu mektupta kişilerin tesiste kalış süresi ve ayrılış tarihi belirtilmelidir.
Evlenme Ehliyet Belgesi
Yabancılar için yetkili makamlarca kişinin adını, soyadını, anne-baba adı ile doğum tarihi ve doğum yerini, medeni durumunu (evlenmesine engel halinin bulunup bulunmadığını) gösterir şekilde düzenlenmiş ve usulüne göre tasdik edilmiş belge ile Nüfus Müdürlüğü’nden alınacak “Evlenme Ehliyet Belgesi”, “Evlenme Ehliyet Belgesinde anne-baba adı yok ise anne-baba adını gösterir geçerli bir belge aranır. (Doğum Belgesi)
Evlenme Ehliyet Belgeleri
1- Belgeyi, hangi şehrimizdeki konsolosluk vermiş ise o şehrin valiliği, belgedeki imza ve mührü doğruladıktan sonra (Noter tasdikli tercüme yapılarak) işleme alınır.
2- Ülkesinde düzenlenen, düzenlenen ülkedeki Konsolosluğumuz tarafından imza ve mührü doğrulanan belgeler noter tasdikli tercümesi ile işleme alınır.
3- Ülkesinde düzenlenen, o ülkenin Türkiye’deki temsilciliğince tasdik edilmesinden ve valilik ilgili bürosu imza ve mührü doğruladıktan sonra belge noterden yapılan Türkçe tercümesi ile birlikte işleme alınır.
4- Ülkesinden tasdik şerhi (Apostill) düzenlenmiş ise noter tasdikli Türkçe tercümesi ile işleme alınır.
5- Ülkesinden getirdiği “Uluslararası Evlenme Ehliyet Belgesi” ve “Uluslararası Doğum Belgesi”nin ayrıca tasdikine gerek yoktur.
Pasaport ve vize süresinin dolmamış olması gerekmektedir.
Evlenme dosyalarının geçerlilik süresi, “Evlenme Ehliyet Belgesi”nin düzenleme tarihinden itibaren altı aydır. Bu süre içerisinde evlenme akdi yapılmadığı takdirde dosya iptal edilir.
Evlenmelerine engel bir hallerinin bulunmadığı ve belgelerinin de tam olduğu tespit edilen çiftlere istedikleri takdirde evlenme izin belgesi verilir. Böyle bir belgeyi alan çiftler yurt içinde ve yurt dışında evlendirmeye yetkili makam huzurunda ayrıca bir belgeye gerek kalmaksızın evlenebilir.
İki yabancı, aynı uyruktan veya iki farklı uyruktan olmak üzere, Türkiye’de evlenmek istediklerinde karşılarına iki farklı seçenek çıkar. Bu kişiler kendi ülke konsolosluklarında evlenebilecekleri gibi konsolosluklardan izin alarak Türkiye yetkili memurlarının önünde de evlenebilirler. Yukarıda zaten sayılmış olan evraklar bu kişiler açısından da geçerlidir. Bu durumda kişiler Türk makamı önünde evlenmeye karar verirlerse yine aynı şekilde ehliyetleri kendi ülke hukuklarında göre belirlenir ve evliliğin şekli Türk hukukuna uygun olarak yapılmalıdır. Kişiler Türkçe bilmiyorlarsa evlenme sırasında yanlarında bir tercüman bulunmalıdır ve anladıkları bir dile memurun söylediklerini çevirmelidir. Zira tarafların rızası bu durumda asıldır ve bunun için neyi kabul ettiklerini anlamalıdırlar. Fakat böyle evlilikler Türkiye hukukuna göre geçerli olmayacaktır, Türk makamı önünde evlilik gerçekleştikten sonra kendi ülke temsilciliklerine bildirmeleri ve evlilik bağlarını onaylatıp kendi ülkelerinde geçerli hale getirmeleri gerekmektedir.
ULULARARASI KORUMA SAHİPLERİNİN EVLİLİK İŞLEMLERİ
07/11/1985 tarihli ve 18921 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Evlendirme Yönetmeliğinin 13 üncü maddesinde "Vatansız veya mültecilerle, vatandaşlık durumu muntazam olmayan yabancıların müracaatları evlendirme memurları tarafından kabul edilir. Bunların evlenme manilerinin bulunup bulunmadığı, Türkiye'de nüfus kaydı tutuluyorsa Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğünden verilecek evlenme ehliyet belgesi ile henüz nüfus kaydı tesis edilmemiş ise emniyet makamlarınca tutulan dosyalardaki bilgilere göre bu makamlarca verilecek belge ile tespit edilir." düzenlemesi yer almaktadır.
5718 sayılı Milletlerarası Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanunun 13 üncü maddesinde "(1) Evlenme ehliyeti ve şartları, taraflardan her birinin evlenme anındaki millî hukukuna tâbidir. (2) Evliliğin şekline yapıldığı ülke hukuku uygulanır. (3) Evliliğin genel hükümleri, eşlerin müşterek millî hukukuna tâbidir. Tarafların ayrı vatandaşlıkta olmaları hâlinde müşterek mutad mesken hukuku, bulunmadığı takdirde Türk hukuku uygulanır." hükümleri yer almıştır.
6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanununun 91 inci maddesi ile Geçici Koruma Yönetmeliği çerçevesinde geçici koruma kapsamındaki Suriyeli yabancıların uyrukluk durumlarının evlendirme daireleri tarafından gayri muntazam olarak (pasaport, bekârlık belgesi vs. olmadan yapılan başvurularda) değerlendirilmesi halinde bu kişilerin evlenmelerinin Göç İdaresi Genel Müdürlüğü ve taşra teşkilatı tarafından tutulan kayıtlara dayanılarak verilecek belgelere göre yapılmaktadır.
Bu itibarla; evlenmek isteyen geçici koruma kapsamındaki Suriyeli yabancıların; öncelikle bulundukları ildeki İl Göç İdaresi Müdürlüklerine başvuru yapmaları ve bu idareler tarafından tutulan kayıtlardaki güncel bilgilerine göre verilecek medeni durumunu gösterir “Evlenme Ehliyet Belgesi” ile evlendirme dairelerine başvuruda bulunmaları durumunda resmi evlilik işlemlerini gerçekleştirebilmektedirler.
Vatansız veya Vatandaşlık Durumu Düzgün Olmayanların Evlenmesi
Vatansız veya mültecilerle, vatandaşlık durumu muntazam olmayan yabancıların müracaatları evlendirme memurları tarafından kabul edilir. Evlenmeye engel durumlarının bulunup bulunmadığı, Türkiye'de nüfus kaydı tutuluyorsa Genel Müdürlükten verilecek evlenme ehliyet belgesi ile, henüz nüfus kaydı tesis edilmemiş ise emniyet makamlarınca tutulan dosyalardaki bilgilere göre bu makamlarca verilecek belge ile tespit edilir.
Evlenme Ehliyet Belgeleri (Vatansızlık Durumunda)
Vatansız, mülteci ve vatandaşlık durumu düzgün olmayanların evlenme ehliyet belgeleri ise, kayıtların tutulduğu makamlarca kişinin tam künyesi ile kayıttaki bilgilere göre evlenmesine engel halinin olup olmadığını belirtir şekilde ve tasdiklenmiş olması gerekir. Yabancı uyrukların ilk önce bulundukları şehirdeki konsolosluklardan bekarlık belgelerini almaları, bunu valilikteki Vilayet Hukuk İşleri Bürosu'ndan onaylatıp 3 adet fotokopi çektirmeleri gerekiyor.
Pasaportlarını yeminli tercüme bürosunda tercüme ettirip noterden onaylatılması ve bütün bu evraklarla başvuracaklar. Bunun dışında başvuru sırasında pasaportun aslının ve 2 adet fotokopisinin de bulunması koşulu var. Çiftler, sağlık kontrollerinden geçmesi gerekiyor. Resmi işlemler evlendikten sonra da tamamlanmış sayılmıyor. Bir kısmını çiftler, bir kısmını da nikah dairesi gerçekleştiriyor.
Saydığımız tüm bilgiler ışığında, sizlere yabancıların Türkiye’de evlenebilmeleri ile ilgili açıklama yapmaya çalıştık. Daha fazla destek ve açıklama için bizimle iletişime geçebilirsiniz.
AV MAVİYE KAYA